Opis terminu prawnego Franchising:
Franchising to umowa cywilnoprawna o charakterze handlowym, na mocy której jedna strona (franchisor) udziela drugiej stronie (franchisobiorca) prawa do korzystania ze swojego znaku towarowego, modelu biznesowego oraz know-how w zamian za opłatę. System ten pozwala franchisobiorcy na prowadzenie działalności pod rozpoznawalną marką, przy jednoczesnym zachowaniu własnej przedsiębiorczości. Franchisor z kolei rozszerza swoją działalność i zyskuje dodatkowe źródła dochodu, czerpiąc korzyści z opłat licencyjnych oraz często udziałów w zyskach pozyskanych przez franchisobiorcę.
Istnieją różne formy franchisingu, które mogą implikować różnorodny stopień kontroli franchisora nad działalnością franchisobiorcy. Kluczowym elementem jest tutaj indywidualna umowa pomiędzy stronami, która dokładnie określa prawa i obowiązki każdej ze stron. Najczęściej zawiera ona zasady dotyczące wyglądu punktu handlowego, sposoby prowadzenia reklamy, jak również standardy dotyczące produktów czy usług.
Przy takich umowach niezbędna jest również ochrona praw autorskich, patentów czy wzorów przemysłowych, które są istotą zdolności do konkurencji i innowacji w ramach systemu franchising. Z tego względu ważna jest rola prawnika specjalizującego się w tej dziedzinie, który pomoże w odpowiednim ukształtowaniu stosunków między stronami, zabezpieczając interesy zarówno franchisora, jak i franchisobiorcy.
Poza klasyfikacją prawną, franchising spełnia również ważną funkcję ekonomiczną. Dzięki udziałowi w sprawdzonym modelu biznesowym, zminimalizowane są ryzyka związane z rozpoczęciem własnej działalności gospodarczej. Jest to szczególnie istotne w kontekście polskiego rynku, który pomimo rosnącej liczby przedsiębiorstw, charakteryzuje się również wysokim wskaźnikiem ich upadłości.
Franchising funkcjonuje w Polsce na podstawie różnych przepisów, w tym na przykład Kodeksu cywilnego, który reguluje zasady zawierania umów, oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która chroni franchisora przed ewentualnymi nadużyciami.
Kontekst prawny, w którym może być używany termin Franchising:
Jednym z przykładów wykorzystania franchisingu w Polsce jest rozwój sieci gastronomicznych. Weźmy pod uwagę popularną w Polsce sieć kawiarni. Osoba chcąca otworzyć swoje miejsce pod marką tej sieci musi spełnić określone wymagania i zastosować się do wytycznych, które są częścią umowy franchisingowej. Obejmują one m.in. projekt wnętrza lokalu, menu, szkolenia personelu oraz strategie marketingowe. W zamian za dostęp do rozpoznawalnej marki i gotowego modelu biznesowego, franchisobiorca zobowiązany jest uiścić jednorazową opłatę licencyjną oraz comiesięczne opłaty związane z korzystaniem z franczyzy, co zwykle jest pewnym procentem od obrotu.
Drugi przykład to franczyza sklepów odzieżowych. Osoby prowadzące działalność w ramach takiej sieci korzystają z przetestowanego modelu sklepu, dostarczanych kolekcji ubrań oraz wsparcia marketingowego. Muszą jednocześnie stosować się do wytycznych dotyczących ekspozycji produktów, cen oraz wyprzedaży sezonowych. Wbrew pozorom, taka współpraca nie tylko ogranicza swobodę przedsiębiorczych działań, ale także zapewnia bezpieczeństwo i przewidywalność funkcjonowania na rynku pełnym ryzyka ekonomicznego.
Franchising w Polsce ma zatem znaczący wpływ na rozwój przedsiębiorczości, umożliwiając ekspansję krajowych jak i międzynarodowych marek, a także stwarzając nowe możliwości dla przedsiębiorców pragnących prowadzić własny biznes bez konieczności budowania wszystkiego od podstaw. Jest to zatem rozwiązanie, które należy postrzegać w kategoriach wspierania dynamiki rynku oraz przyczyniania się do wzrostu jego konkurencyjności.